Voor spek en bonen

Spek en bonen is een gerecht wat onder de categorie “baked beans” valt. Het mooie van dit gerecht is eigenlijk de veelzijdigheid eraan: Bij het ontbijt (een Engels ontbijt), als lunch of als avondeten (zowel als hoofd- en als bijgerecht) het kan allemaal. Met enige regelmaat komt dit gerecht hier in huize OsFa op tafel. Het is stevig, zoet, lichtpittig en gaat er bij mij altijd in. Het is echt zo’n gerecht waarbij je jezelf helemaal kan uitleven. Een kleine aanpassing hier, een kleine toevoeging daar: het blijft lekker. Maak je het in een Dutch Oven boven open vuur of in een braadslee in de smoker: wat jij wilt!

De meesten van jullie kennen de uitdrukking “voor spek en bonen” waarschijnlijk wel, het betekent zoveel als “het niet mee doen voor het echt”. Over de oorsprong van deze uitdrukking is het laatste woord nog niet gezegd en het is niet zeker waar de uitdrukking nou echt vandaan komt. Bij mijn speurtocht naar de oorsprong kwam ik de volgende dingen tegen:

• De uitdrukking komt van 19de eeuwse schaatswedstrijden.
  In een historisch boekje over schaatsen stond dat alle deelnemers aan de wedstrijd een maaltje spek en bonen kregen na afloop. De arme mensen deden dus mee met de wedstrijden, tot groot vermaak van het publiek, maar gingen niet voor de winst, maar deden slechts voor spek en bonen mee….
• De uitdrukking komt uit de crisis / oorlog
  Volgens sommige verhalen waren er mensen ten tijde van de crisis (jaren ’30) of tijdens de oorlog die geen werk hadden maar wel honger. Deze reisden af naar het platteland om de boeren te helpen op het land. De boeren hadden het ook niet breed en konden in ruil voor de arbeid alleen maar voorzien in goedkoop maar stevig eten. De mensen werkten voor “spek en bonen” in plaats van loon.

Welke van deze twee nu de echt bron is? Ik durf het zo niet te zeggen maar de verhalen hebben een aantal overeenkomsten waardoor de gedachte erachter heel aannemelijk wordt (voor beide):

1. Het is een gerecht voor de arme mensen van de samenleving
2. Het kan eenvoudig en goedkoop voor grote groepen gemaakt worden
3. Het wordt gegeten na een zware lichamelijke inspanning

Zoals ik bij de introductie ook al zei kan je met dit gerecht alle kanten op. Serveer het in plaats van witte bonen bij een Engels ontbijt, met een lomp stuk gescheurd brood als lunch of avond eten. Serveer het als bijgerecht bij een groot stuk vlees (het vlees moet ook boers zijn: ik zie deze bonen niet als een bijgerecht bij een subtiel gerookte zalm)…

Spek en bonen

Recept afdrukken Pin recept

Ingrediënten

  

• 800 gr bruine bonen vocht niet weg doen
• 300 gr spekreepjes/spekblokjes
• 2 grote uien
• 125 ml keukenstroop
• 3 el reuzel roomboter mag ook als het dan maar gezouten is
• 1 blikje tomatenpuree
• 3 el curry

Extra benodigdheden

• Dutch Oven of grote braadpan die op/in het vuur mag

Instructies

 

• Maak een romantisch vuurtje (of stook je BBQ op naar een temperatuur van ongeveer 150°C)
• Pel de uien en snij deze in ringen. Snij deze ringen kruislings zodat je kwart ringen hebt.
• Verwarm de Dutch oven voor door hem boven het vuur te hangen / op de BBQ boven de kolen te zetten.
• Smelt hier de reuzel in en fruit de ui aan.
• Voeg na een paar minuten de spek toe en bak deze mee.
• Kieper de bonen in de pan inclusief het vocht.
• Voeg nu alle overige ingrediënten toe en laat dit minimaal 10 minuten pruttelen.
• Proef en voeg eventueel nog wat extra stroop, curry of andere smaakmakers toe als de smaak nog niet naar wens is.
• Laat dit lekker verder sudderen en pruttelen tot het moment dat je wilt gaan eten (let op: hoe langer je het laat pruttelen des te zachter worden de bonen)